Διόρθωση Όρασης με Λέιζερ (LASIK, PRK)
Η διαθλαστική χειρουργική, γνωστή και ως διόρθωση της όρασης με λέιζερ, έχει στόχο την διόρθωση της μυωπίας, της υπερμετρωπίας και του αστιγματισμού μέσα από μια διαδικασία αναδιαμόρφωσης (σμίλευσης) του κερατοειδούς. Η επιτυχής επέμβαση διαθλαστικής χειρουργικής οδηγεί σε καθαρή όραση χωρίς γυαλιά ή φακούς επαφής.
Οι επεμβάσεις LASIK (Laser-Assisted In Situ Keratomileusis) και PRK (Photorefractive Keratectomy) είναι οι πιο συχνές επεμβάσεις διαθλαστικής χειρουργικής στον κόσμο. Χρησιμοποιώντας δέσμες ενέργειας λέιζερ τύπου excimer, οι επεμβάσεις LASIK και PRK ανασχηματίζoυν τον ιστό του κερατοειδούς με στόχο την διόρθωση των διαθλαστικών σφαλμάτων. Με άλλα λόγια, οι επεμβάσεις αυτές επιτυγχάνουν την ακριβή επικέντρωση των ακτίνων του φωτός πάνω στον αμφιβληστροειδή στο εσωτερικό του ματιού, κι έτσι την καθαρή και οξεία όραση.
Υποψήφιοι για Διόρθωση Όρασης με Λέιζερ
Οι επεμβάσεις LASIK και PRK είναι γενικά ασφαλείς, δεν είναι όμως κατάλληλες για όλους. Χρειάζεται διεξοδική αξιολόγηση των οφθαλμών του/της ασθενούς και ειδικές εξετάσεις (τοπογραφία/τομογραφία κερατοειδούς, οπτική τομογραφία συνοχής του επιθηλίου του κερατοειδούς) προκειμένου να διαπιστωθεί εάν οι επεμβάσεις LASIK και PRK είναι κατάλληλες για τον/την ασθενή ή αν ο/η ασθενής θα είχε καλύτερα αποτελέσματα με διαθλαστική επέμβαση άλλου τύπου (π.χ. αφαίρεση κρυσταλλοειδούς φακού και ένθεση πολυεστιακού ενδοφακού).
Υποψήφιοι για διόρθωση όρασης με λέιζερ είναι οι ασθενείς που πληρούν τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
- Ηλικία άνω των 18 ετών
- Καλή γενική υγεία
- Σταθερή όραση/συνταγή γυαλιών για τουλάχιστον 1 χρόνο
- Υγιής τοπογραφικά και τομογραφικά κερατοειδής
- Διαθλαστικό σφάλμα (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός) που εμπίπτει στο εύρος που μπορεί να θεραπευτεί με επέμβαση λέιζερ
- Για τις γυναίκες ασθενείς, το λέιζερ αντενδύκνειται κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης και του θηλασμού
Είναι επίσης σημαντικό οι ασθενείς να κατανοήσουν πλήρως τις λεπτομέρειες και τους κινδύνους της επέμβασης και να διατηρήσουν ρεαλιστικές προσδοκίες ως προς το αποτέλεσμα της επέμβασης.
Λόγοι που κάποιος/α μπορεί να μην είναι κατάλληλος/η υποψήφιος/α για διόρθωση όρασης με λέιζερ είναι:
- Ασταθές (μεταβαλλόμενο) διαθλαστικό σφάλμα, δηλαδή συχνές αλλαγές γυαλιών ή φακών επαφής
- Ακραία επίπεδα μυωπίας, υπερμετρωπίας ή αστιγματισμού
- Σοβαρή ξηροφθαλμία
- Πολύ λεπτός κερατοειδής
- Δυστροφίες του κερατοειδούς
- Κερατόκωνος, δηλαδή κερατοειδής με κωνικό σχήμα
- Αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση (γλαύκωμα)
- Καταρράκτης
- Ιστορικό ορισμένων οφθαλμικών λοιμώξεων
- Μη καλά ρυθμισμένος διαβήτης
- Εγκυμοσύνη ή θηλασμός
Πριν την Επέμβαση
Για να διαπιστωθεί αν είστε κατάλληλος/η υποψήφιος/α για διόρθωση όρασης με λέιζερ ή αν θα είχατε καλύτερα αποτελέσματα με διαθλαστική επέμβαση άλλου τύπου (π.χ. αφαίρεση φακού και ένθεση πολυεστιακού ενδοφακού), η οφθαλμίατρος Δρ. Παλιούρα θα διενεργήσει διεξοδική εξέταση των ματιών σας:
- Θα ελεγχθεί η όρασή σας και θα μετρηθεί το διαθλαστικό σας σφάλμα.
- Θα ελεγχθεί η συνολική υγεία των ματιών σας.
- Θα ελεγχθεί το μέγεθος της κόρης σας.
- Θα μετρηθεί το πάχος του κερατοειδούς σας (παχυμετρία).
- Θα γίνουν ειδικές απεικονιστικές εξετάσεις του κερατοειδούς σας (τοπογραφία / τομογραφία).
- Σε ορισμένες περιπτώσεις, η οφθαλμίατρος θα μετρήσει την ποιότητα και την ποσότητα των δακρύων που παράγουν φυσιολογικά τα μάτια σας. Αυτό γίνεται για να διαπιστωθεί εάν έχετε ξηροφθαλμία και εάν ναι, πόσο σοβαρή είναι.
Στη συνέχεια η οφθαλμίατρος θα συζητήσει μαζί σας τις ανάγκες όρασης που έχετε με βάση τον τρόπο ζωής σας. Για παράδειγμα, εάν ασχολείστε με συγκεκριμένες αθλητικές δραστηριότητες, το PRK μπορεί να είναι καλύτερη επιλογή για εσάς σε σχέση με το LASIK. Αυτό συμβαίνει επειδή το PRK δεν περιλαμβάνει την δημιουργία τομής στον κερατοειδή όπως το LASIK, η οποία μπορεί να ανοίξει αν, για παράδειγμα, δεχθείτε χτύπημα στο μάτι.
Επίσης, η οφθαλμίατρος θα συζητήσει μαζί σας τις προσδοκίες σας μετά τη διαθλαστική επέμβαση. Όσοι πιστεύουν ότι θα επιτύχουν τέλεια όραση χωρίς γυαλιά ή φακούς επαφής διατρέχουν τον κίνδυνο να απογοητευθούν. Οι επεμβάσεις LASIK και PRK μας επιτρέπoυν να κάνουμε τις περισσότερες καθημερινές μας δραστηριότητες χωρίς διορθωτικά γυαλιά ή φακούς επαφής. Παρόλα αυτά, ανάλογα με την ηλικία σας μπορεί να χρειαστεί να φορέσετε γυαλιά για ορισμένες δραστηριότητες, όπως στην ανάγνωση ή την βραδινή οδήγηση.
Την Ημέρα της Επέμβασης
Οι επεμβάσεις LASIK και PRK πραγματοποιούνται μόνο με την χρήση αναισθητικών οφθαλμικών σταγόνων για την ελάττωση τυχόν ενόχλησης κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Εάν χρειαστεί οι ασθενείς μπορεί να λάβουν και ένα αγχολυτικό από το στόμα πριν την επέμβαση. Η όλη χειρουργική επέμβαση διαρκεί λιγότερο από 10 λεπτά, αν και οι ασθενείς θα πρέπει να αναμένουν ότι θα περάσουν μερικές ώρες στην κλινική για την ολοκλήρωση του προεγχειρητικού και του μετεγχειρητικού ελέγχου.
Κατά τη διάρκεια της επέμβασης ο/η ασθενής βρίσκεται ξαπλωμένος/η καθώς η γιατρός τοποθετεί το λέιζερ ακριβώς πάνω από κάθε μάτι. Χρησιμοποιείται βλεφαροδιαστολέας που κρατάει το μάτι ανοιχτό, τοποθετούνται αναισθητικές σταγόνες και η οφθαλμική επιφάνεια καθαρίζεται και απολυμαίνεται.
Στην επέμβαση LASIK, δημιουργείται ένας κρημνός (flap) στον κερατοειδή (μια ειδική δηλαδή τομή στο πρόσθιο στρώμα του κερατοειδούς που επιτρέπει την ανύψωσή του), τον οποίο στην συνέχεια η χειρουργός ανυψώνει ώστε το λέιζερ τύπου excimer να αναδιαμορφώσει την καμπυλότητα του στρώματος του κερατοειδούς ανάλογα με το διαθλαστικό σφάλμα του/της ασθενούς. Μετά την εφαρμογή του excimer λέιζερ η χειρουργός επανατοποθετεί τον κρημνό / flap, τοποθετούνται αντιβιοτικές σταγόνες και θεραπευτικοί φακοί επαφής.
Στην επέμβαση PRK, αντί για δημιουργία κρημνού / flap γίνεται αφαίρεση του επιθηλίου του κερατοειδούς και εφαρμογή του λέιζερ στο στρώμα του κερατοειδούς. Η θεραπεία του δεύτερου ματιού γίνεται στην ίδια συνεδρία αμέσως μετά το πρώτο.
Μετά την Επέμβαση
Μετά την επέμβαση λέιζερ, οι ασθενείς παραμένουν για λίγο στην κλινική, όπου και γίνεται μια σύντομη μετεγχειρητική εξέταση. Αν και οι περισσότεροι ασθενείς ανέχονται την επέμβαση πολύ καλά, αν χρειαστεί μπορεί να συνταγογραφηθεί φαρμακευτική αγωγή για την ανακούφιση οποιασδήποτε δυσφορίας ή πόνου (ειδικά στην περίπτωση επέμβασης PRK).
Ο/Η ασθενής πηγαίνει σπίτι του με την συνοδεία κάποιου συγγενικού ή φιλικού προσώπου και καλείται να παραμείνει στο σπίτι για το υπόλοιπο της ημέρας. Στην πλειοψηφία τους οι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στην εργασία τους μετά από 2-3 ημέρες μετά από LASIK και μετά από 5-7 ημέρες μετά από PRK. Ορισμένες έντονες δραστηριότητες πρέπει να αποφεύγονται για τουλάχιστον 10-14 ημέρες. Σε κάθε ασθενή δίνονται συγκεκριμένες μετεγχειρητικές οδηγίες ώστε να εξασφαλιστεί η καλύτερη δυνατή επούλωση και να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή όραση.
Όραση μετά την Επέμβαση Λέιζερ
Αν και σε κάποιες περιπτώσεις (ειδικά μετά από επέμβαση PRK) μπορεί να χρειαστούν 3 μήνες μέχρι το τελικό αποτέλεσμα όρασης, σημαντική βελτίωση παρατηρείται ήδη αμέσως μετά την επέμβαση. Οι περισσότεροι ασθενείς επιτυγχάνουν όραση 10/10 και είναι σε θέση να μειώσουν ή να εξαλείψουν την ανάγκη για γυαλιά ή φακούς επαφής.
Παρόλο που επιτυγχάνεται καθαρή μακρινή όραση για τους περισσότερους ασθενείς, η επέμβαση λέιζερ δεν αποτρέπει την εμφάνιση πρεσβυωπίας, τις αλλαγές όρασης δηλαδή που σχετίζονται με την ηλικία και εμφανίζονται μετά τα 40. Πολλοί ασθενείς θα χρειαστούν γυαλιά ανάγνωσης για αυτή την πάθηση.
Πιθανοί Κίνδυνοι και Επιπλοκές Επέμβασης Λέιζερ
Οποιαδήποτε χειρουργική επέμβαση συνεπάγεται κινδύνους και επιπλοκές. Οι επεμβάσεις LASIK και PRK θεωρούνται ασφαλείς για τους περισσότερους ασθενείς που είναι ιδανικοί υποψήφιοι. Ενώ είναι σπάνιες, μερικές από τις επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν μετά από τις επεμβάσεις LASIK και PRK περιλαμβάνουν:
- Υποδιόρθωση του διαθλαστικού σφάλματος
- Υπερδιόρθωση του διαθλαστικού σφάλματος
- Αστιγματισμός
- Ξηροφθαλμία
- Μόλυνση
- Ευαισθησία στο φως
- Αντανακλάσεις γύρω από φώτα
- Δυσκολία με την βραδινή όραση
- Για την επέμβαση LASIK, επιπλοκές λόγω του κρημνού / flap (π.χ. μετατόπιση, μόλυνση)